Μελέτη στο σπίτι.

—images
Μελέτη στο σπίτι
—Ποιος ο ρόλος των γονιών;
—Νέα αρχή
— Σε κάθε νέα σχολική χρονιά, μαθητές κι εκπαιδευτικοί μπορούν να κάνουν μια καινούρια αρχή, η οποία θα διασφαλίσει τη δημιουργία ενός φιλόξενου και ασφαλούς μαθησιακού περιβάλλοντος που θα κάνει το ταξίδι της γνώσης, για τους μαθητές μας συναρπαστικό.
—Συμμετοχή
—Για να επιτύχουν να δημιουργήσουν ένα τέτοιο κλίμα οι εκπαιδευτικοί επιδιώκουν να καταστήσουν τους γονείς συμμέτοχους στην εκπαιδευτική διαδικασία ενημερώνοντάς τους συστηματικά με πολλούς διαφορετικούς τρόπους για το πρόγραμμα που ακολουθείται, για τους στόχους που τίθενται, για τις δραστηριότητες που αναπτύσσονται και για τη βοήθεια που θα ήθελαν από εκείνους. Όταν τα παιδιά αντιλαμβάνονται ότι το σχολείο και το σπίτι συνεργάζονται αρμονικά, νιώθουν πιο ασφαλή, καθώς και οι δύο κόσμοι τους ενώνονται.
—Μαθητής ?εκπαιδευτικός-γονέας
— Παρόλο που στο Σχολείο μας ακολουθούμε κάθε σύγχρονη επιταγή της Παιδαγωγικής και διευκολύνουμε τους μαθητές να κατακτήσουν τη γνώση με πλήθος εποπτικών και τεχνολογικών μέσων, η μελέτη στο σπίτι είναι συνήθως αναπόφευκτη.
—Σ? αυτό το σημείο λοιπόν πρέπει να μας απασχολήσει το ποιος ακριβώς πρέπει να είναι ο ρόλος των γονέων στη διαδικασία αυτή, πόσο παρεμβατικοί πρέπει να είναι και πώς μπορεί να συνυπάρξει αρμονικά και να αλληλεπιδράσει δημιουργικά το τρίπτυχο «μαθητής-εκπαιδευτικός-γονέας»
— Γιατί για εμάς τους εκπαιδευτικούς το μείζον ζήτημα δεν είναι τόσο να έρθει το παιδί «διαβασμένο», αλλά να έχει κατανοήσει τα φαινόμενα που διδάχτηκε. Άλλωστε, ο  εκπαιδευτικός  που γνωρίζει το επίπεδο στο οποίο βρίσκεται ο κάθε μαθητής του είναι σε θέση να καταλάβει κατά πόσο οι εργασίες επιλύθηκαν με ή χωρίς «βοήθεια».
—
—Παιδί και μελέτη
—Τα παιδιά είναι σαν τους μεγάλους-μετά τη δουλειά θέλουν να γυρίσουν στο σπίτι και να χαλαρώσουν. Σηκώνουν όμως το βάρος?  αυτού που λέμε «μελέτη», κάτι που κανένα παιδί δεν κατάλαβε ποτέ γιατί πρέπει να γίνεται. Για να την αποφύγουν, τα παιδιά καταφεύγουν σε κάθε λογής δικαιολογίες που σκαρφίζεται το κεφαλάκι τους. «Κουράστηκα». «Δεν μπορώ». «Πονάει η κοιλιά μου».  Ή το γλαφυρό : ?To ξέχασα».
—Τα  αίτια  
—Απλώς, τα παιδιά είναι άνθρωποι. Και οι άνθρωποι είναι από τη φύση τους πλάσματα αναβλητικά, που προτιμούν τη διασκέδαση από τη δουλειά.
—Συχνά, τα παιδιά δεν καταλαβαίνουν γιατί η μελέτη είναι σημαντική, ούτε πως η μάθηση μπορεί να πάρει τη μορφή της διασκέδασης. Αφού έχουν εγκλωβιστεί όλη μέρα στους τέσσερις τοίχους της τάξης, το τελευταίο που θέλουν είναι να ξαναπιάσουν βιβλίο στα χέρια τους. Οι προθέσεις τους είναι καλές, κάθε απόγευμα όμως παρασύρονται ή από την τηλεόραση, ή το ένα από το άλλο.
—Ρόλος σας
—Ο μαθητής πρέπει λοιπόν να μελετά μόνος του, όπως μόνος του διαχειρίζεται ο κάθε ενήλικας τις  επαγγελματικές ή τις οποιεσδήποτε άλλες υποχρεώσεις του. Είναι γνωστό πως κάτι τέτοιο για την ελληνική τουλάχιστον πραγματικότητα είναι δύσκολο, όμως έχω την αίσθηση πως αυτό είναι το μονοπάτι στο οποίο πρέπει όλοι μας να κινηθούμε.
—Εδώ νομίζω πως πρέπει να αποσαφηνίσω την έννοια «μόνος του». Οι γονείς βεβαίως και δεν πρέπει να είναι αμέτοχοι στην όλη διαδικασία, αλλά καλό ο ρόλος τους πρέπει να είναι καθαρά επικουρικός και βοηθητικός και η παρέμβαση τους να πραγματοποιείται όταν το παιδί έχει εξαντλήσει αποδεδειγμένα κάθε περιθώριο ατομικής  του προσπάθειας.
—Προσπάθεια
—Όπως ανέφερα και πριν, οι εκπαιδευτικοί γνωρίζουν ανά πάσα στιγμή τις τυχόν ελλείψεις που μπορεί να παρουσιάζει ένας μαθητής σε κάποιο μάθημα. Επομένως, είναι σε θέση να κρίνουν κατά πόσο έχει εργαστεί μόνος του. Είναι προτιμότερο ο μαθητής να κάνει τις μισές εργασίες μόνος του παρά όλες με «βοήθεια». Το βασικό ζητούμενο άλλωστε για μας δεν είναι άλλο από την προσπάθεια.
—Στόχος μελέτης
—Η ανάθεση καθηκόντων στους μαθητές στοχεύει πρωτίστως στην καλλιέργεια της υπευθυνότητας και της ευσυνειδησίας  και δευτερευόντως στη μελέτη του εκάστοτε φαινομένου.
—
—Μαγικός τρόπος ;
—Όλοι οι γονείς θα ήθελαν να υπάρχει :
—ένας μαγικός τρόπος να ενθαρρύνουν το παιδί να μελετήσει στο σπίτι.  Δυστυχώς, δεν υπάρχει μαγικό ραβδάκι γι αυτό.  Υπάρχουν όμως κάποιες μέθοδοι που βοηθούν το παιδί να αναπτύξει και να διατηρήσει ένα πρόγραμμα μελέτης. 
—Για κάποιους γονείς, αυτό μπορεί να σημαίνει ότι πρέπει και οι ίδιοι να αλλάξουν τη δική τους στάση απέναντι στη μελέτη και στον τρόπο που παρακινούν ή όχι το παιδί να μελετήσει.
—
—Πλεονεκτήματα Μελέτης
— Κατανοήστε τα πλεονεκτήματα της μελέτης στο σπίτι: αν εσείς δεν πιστεύετε ότι έχει σημασία το παιδί να διαβάζει στο σπίτι, θα είναι πολύ δύσκολο να πείσετε το παιδί να κάνει τις εργασίες του. 
—· Η μελέτη στο σπίτι ενισχύει αυτά που διδάχτηκε το παιδί στο σχολείο και δίνει ευκαιρίες περισσότερης εξάσκησης.
—· Πολλές φορές η μελέτη στο σπίτι διδάσκει επιπλέον δεξιότητες που το παιδί δεν διδάχτηκε στο σχολείο λόγω έλλειψης χρόνου ή υλικών.
—· Με τη μελέτη στο σπίτι το παιδί μαθαίνει να είναι συνεπές, υπεύθυνο, να οργανώνει το χρόνο και το χώρο του και να συγκεντρώνεται.
—
—Προσπάθεια
—Συμφιλιωθείτε με το γεγονός ότι τα περισσότερα παιδιά δεν αγαπούν τη μελέτη στο σπίτι: όταν υπάρχουν αμέτρητα άλλα πράγματα που μπορούν να κάνουν, είναι δύσκολο να κάνετε τη μελέτη ελκυστική, άρα σταματήστε να προσπαθείτε γι αυτό.  Αυτό δεν σημαίνει ότι εγκαταλείπετε την προσπάθεια.  Σημαίνει ότι πρέπει η προσέγγιση και οι απαιτήσεις σας να βασίζονται στο ότι στα περισσότερα παιδιά δεν αρέσει να μελετούν.
—Βοηθήστε το παιδί, μη το αναγκάζετε.
—       Μπορείτε να φωνάξετε να παρακαλέσετε, να απειλήσετε, να δωροδοκήσετε, να χοροπηδήσετε πάνω-κάτω και να κάνετε τούμπες στον αέρα, αλλά καμιά από αυτές τις εξουθενωτικές συμπεριφορές δεν θα πείσουν το παιδί να καθίσει να διαβάσει.  Ναι, μπορεί να αντιδράσουν προσωρινά στις απειλές αλλά αυτό δεν σημαίνει ότι το παιδί και την επόμενη μέρα θα μελετήσει γιατί έχει καταλάβει κάτι.  Θα πρέπει να επαναλάβετε τις απειλές ή ό,τι άλλο κάνατε την προηγούμενη.
— Αντίθετα, προσπαθήστε να διευκολύνετε τη διαδικασία της μελέτης, όσο είναι δυνατό.
—
—Χώρος μελέτης
—Καθιερώστε έναν χώρο ήσυχο και με καλό φωτισμό για να μελετά το παιδί.  Καλό είναι να βρίσκεται μακριά από τον υπολογιστή ή την τηλεόραση ή, αν αυτό δεν γίνεται, οι συσκευές να είναι κλειστές.
—· Βεβαιωθείτε ότι το παιδί έχει ό,τι χρειάζεται για να διαβάσει.  Αν χρειάζεται υλικά για κάποιο project, καλό είναι να τα προμηθευτείτε όσο γίνεται νωρίτερα για να αποφύγετε δικαιολογίες του τύπου: «δεν έχω αυτά που χρειάζομαι».
—
—Ώρα της μελέτης
—Συζητήστε με το παιδί: στην αρχή κάθε σχολικής χρονιάς, καθίστε με το παιδί, ιδιαίτερα αν αυτό είναι μικρό, και συζητήστε για το πώς σκοπεύει να χειριστεί τη μελέτη στο σπίτι.  Έτσι, μπορείτε να θέσετε κανόνες από κοινού, τους οποίους θα χρησιμοποιείτε για να του υπενθυμίσετε ότι ξέφυγε ή για να το επιβραβεύσετε, αν τους ακολούθησε.
—Συναποφασίστε, όσο αυτό είναι δυνατό, την ώρα της μελέτης.  Αφήστε το παιδί να αισθανθεί ότι έχει κάποιο έλεγχο, δίνοντας του επιλογές για το πότε θα μελετήσει.  Διατηρήστε ένα κάπως σταθερό πρόγραμμα ώστε το παιδί να ξέρει πότε θα διαβάσει.
—
—
— Βρείτε αν υπάρχουν μαθήματα που δυσκολεύεται και δείτε πώς θα το βοηθήσετε. 
—Καθοδηγήστε το να κάνει πρώτα αυτά που θεωρεί δύσκολα, καθώς θα είναι πιο ξεκούραστο.
— Αφήστε κάποιες περιόδους όπου το παιδί δεν θα διαβάζει καθόλου, όπως την Παρασκευή το βράδυ, ή την Κυριακή. 
—
—Επιβράβευση
—Χρησιμοποιήστε την επιβράβευση για να βρει το παιδί εσωτερικά κίνητρα: Δίνοντας περισσότερη σημασία στην καλή δουλειά και όχι στην κακή ή στα λάθη, τονώνετε τον ενθουσιασμό του παιδιού και τη θέλησή του να συνεχίσει την προσπάθεια.
— Χρειάζεται προσοχή όταν χρησιμοποιείτε υλικές επιβραβεύσεις για να ολοκληρωθεί η μελέτη.  Το παιδί συνηθίζει να συνδέει το τέλος της μελέτης με υλικές απολαβές και όχι με εσωτερική ικανοποίηση ή καλύτερη μάθηση.
—Επιβραβεύστε λεκτικά, αλλά να είστε συγκεκριμένοι.  Δηλώστε ότι είστε περήφανοι που το παιδί ήταν οργανωμένο/συγκεντρωμένο κτλ.  Είναι σημαντικό να ορίσετε τον ακριβή λόγο που είστε χαρούμενοι ή περήφανοι ώστε το παιδί να ξέρει ποια συμπεριφορά πρέπει να κρατήσει.
—Προσοχή στη συμπεριφορά
—Προσέξτε την συμπεριφορά σας:
— όταν το παιδί δεν ακολουθεί τους κανόνες ή δεν κάνει αυτό που πρέπει, προσπαθήστε να μην φωνάξετε.  Πείτε σύντομα αυτό που θέλετε, θυμίστε τη συμφωνία και εκφράστε την απογοήτευσή σας μαζί με την ελπίδα ότι η επόμενη μέρα θα είναι καλύτερη.
— Επιλέξτε απλές εξωτερικές επιβραβεύσεις: μια βόλτα στο πάρκο, ένα παγωτό, να παίξετε μαζί ένα παιχνίδι.  Έτσι το παιδί συνδέει την καλή επίδοση με περισσότερη διασκέδαση με την οικογένεια
—Καλλιέργεια Υπευθυνότητας
—Δώστε την ευθύνη στο παιδί: είναι απαραίτητο να μάθει το παιδί ότι οι συνέπειες της μελέτης εξαρτώνται από το παιδί και όχι από εσάς.  Με την προϋπόθεση ότι παρέχετε υποστήριξη και ένα δομημένο περιβάλλον και ότι έχετε συμφωνήσει για την ώρα της μελέτης, όποια εργασία δεν έχει ολοκληρωθεί αποτελεί μάθημα για το παιδί για να αναπτύξει υπευθυνότητα. 
— Αυτό δεν σημαίνει ότι αδιαφορείτε τελείως.  Σημαίνει ότι συνειδητά αφήνετε το παιδί να μάθει να είναι υπεύθυνο.
—
—Συνέπειες
—Αφήστε το παιδί να υποστεί τις συνέπειες: συνήθως δεν αρέσει στους δασκάλους όταν το παιδί πηγαίνει αδιάβαστο.  Αν αρνείται επίμονα να μελετήσει, μην το δικαιολογήσετε την άλλη μέρα στη δασκάλα. 
—Αφήστε να υποστεί τις συνέπειες στην τάξη.  Είναι σχεδόν σίγουρο ότι πολύ σύντομα θα αρχίσει να μελετά στο σπίτι.
—
—Όχι εσείς τις εργασίες
—Προσπαθήστε να συγκρατήσετε την παρόρμηση να κάνετε εσείς τις εργασίες του παιδιού: ό,τι ήταν να κάνετε εσείς στο σχολείο το κάνατε όταν έπρεπε.  Τώρα είναι η σειρά του παιδιού.  Παρέχετε βοήθεια όπου χρειάζεται, αλλά το παιδί πρέπει να ολοκληρώσει τις εργασίες του.  Αν έχει λάθη ή αν δεν έχει τελειώσει κάτι, αυτό δεν έχει αντίκτυπο σε σας.  Δεν σας ντροπιάζει, δεν σας ρεζιλεύει.  Το λάθος ή η ανολοκλήρωτη εργασία αποτελούν κι αυτά μέρος της γενικότερης μάθησης του παιδιού. 
— Αν γράψετε εσείς την έκθεση και την άλλη μέρα πάρει «μπράβο», αυτό δεν ανήκει στο παιδί, αλλά σε σας και δεν θα έχετε κανένα λόγο να είστε ικανοποιημένοι. 
— Επιπλέον, το παιδί, μόλις έμαθε ότι μπορεί να κερδίζει καλούς βαθμούςχωρίς ιδιαίτερη κούραση και απέφυγε τις αρνητικές συνέπειες στην τάξη.  Μαντέψτε ποιος θα γράψει και την επόμενη έκθεση.
—
—Δώστε το παράδειγμα
—«Μελετήστε» κι εσείς την ώρα που μελετά το παιδί: προσπαθήστε να συνδέσετε τις δεξιότητες που μαθαίνει το παιδί με αυτό που κάνετε ως ενήλικες: αν το παιδί κάνει ανάγνωση, διαβάστε κι εσείς ένα βιβλίο. 
— Αν κάνει μαθηματικά, κοιτάξτε τους λογαριασμούς σας.  Είναι φυσικό αυτό να μην μπορεί να γίνει κάθε μέρα, αλλά γενικά  αποφύγετε την ώρα που μελετά το παιδί, ναβλέπετε τηλεόραση ή να ακούτε μουσική. 
—
— ΤΡΟΠΟΙ ΓΙΑ ΝΑ ΕΝΙΣΧΥΣΕΤΕ ΤΗ ΣΧΟΛΙΚΗ ΑΥΤΟΕΚΤΙΜΗΣΗ ΤΟΥ ΠΑΙΔΙΟΥ ΣΑΣ
—     Τα παιδιά εκείνα τα οποία μεγαλώνουν μέσα σε ένα οικογενειακό περιβάλλον το οποίο τα στηρίζει, έχουν μεγαλύτερη αυτοεκτίμηση σε όλους τους τομείς και συνεπώς και στο σχολείο
—Προσοχή
—Προσέξτε τι λέτε στο παιδί σας. Προτού το χαρακτηρίσετε αρνητικά, αναλογιστείτε: «Έτσι θέλω να βιώσει το παιδί μου τον εαυτό του;» Να θυμάστε ότι τα παιδιά βλέπουν τον εαυτό του όπως νομίζουν ότι τα βλέπουν οι γονείς τους. 
—
—Έπαινος
—Ο θετικός λόγος και η αίσθηση της ασφάλειας είναι δύο από τους βασικότερους παράγοντες που βοηθούν στην καλλιέργεια της αυτοεκτίμησης. Ο έπαινος χρειάζεται όχι μόνο στις επιτυχίες αλλά και ως επιβράβευση της προσπάθειας.  Θα πρέπει όμως να είναι συγκεκριμένος και ανάλογος προς το αντικείμενο. Γενικός και αφηρημένος έπαινος αφήνει το παιδί να αναρωτιέται για ποιο πράγμα επαινέθηκε
—Καλός σε όλα;
—Εντοπίστε και αλλάξτε τις λανθασμένες αντιλήψεις που έχει το παιδί για τον εαυτό του. Πρέπει να το βοηθήσετε να καταλάβει ότι είναι φυσιολογικό να μην είμαστε παντού και σε όλα καλοί.
—
—Έκφραση
—Επιτρέψτε του να εκφράζει ελεύθερα τους προβληματισμούς του για το σχολείο, δείχνοντας κατανόηση στις ανησυχίες του.
—Είναι σημαντικό ν? αποδεχτείτε το χρόνο και τον τρόπο του παιδιού κατά τη μελέτη. Να δεχτείτε δηλαδή ότι μπορεί να αργεί να διαβάσει ή ότι χρειάζεται να του εξηγήσετε κάτι πολλές φορές μέχρι να το καταλάβει.
—
—Συμμετοχή -λάθη
—Ενθαρρύνετε το παιδί να αναλάβει περισσότερες ευθύνες μέσα στο σπίτι και να κάνει πράγματα μόνο του, π.χ. στρώσιμο τραπεζιού την ώρα του φαγητού.
—Δώστε το σωστό παράδειγμα. Αν το παιδί δει ότι όλοι, ακόμα κι οι γονείς του, μπορεί να κάνουν λάθη, δε θα φοβάται τόσο πολύ για τα δικά του
—Σύγκριση
—Αποφύγετε τις συγκρίσεις με άλλα αδέρφια ή με άλλους μαθητές, λαμβάνοντας υπόψη ότι το παιδί σας είναι μια ξεχωριστή προσωπικότητα.
—Φροντίστε οι προσδοκίες σας σχετικά με τις επιδόσεις του να είναι ρεαλιστικές δηλαδή ν? ανταποκρίνονται στις δυνατότητες του παιδιού χωρίς να το αγχώνετε με τις επιδόσεις.
—Διαχωρίστε το ρόλο του παιδιού από το ρόλο του μαθητή. Το παιδί σας πρέπει να νιώθει ότι το αγαπάτε και το θαυμάζετε, ανεξάρτητα από τις επιδόσεις του από το σχολείο.
—Τα λάθος μηνύματα
—Πολλές φορές με τον τρόπο που μιλάμε το παιδί παίρνει λάθος μηνύματα. Όταν οι γονείς εκδηλώνουν την απογοήτευσή τους, την αποδοκιμασία τους ή ακόμα και το θυμό τους για τις κακές σχολικές επιδόσεις του παιδιού, τότε αυτό μπορεί να  νομίζει ότι δεν αξίζει ή ότι οι γονείς του δεν το αγαπούν.
—Παράδειγμα 1
—Τι λέει η μαμά ή ο μπαμπάς:
—«Αν δεν τελειώσεις τα μαθήματα, δεν έχει τηλεόραση, γλυκό, παιχνίδι, βόλτα»
—Τι νομίζει το παιδί:
—Δεν είσαι καλό παιδί, αφού δε διαβάζεις.
—Πες το σωστά:  «Έλα να τελειώσουμε τα μαθήματα για να πάμε μετά βόλτα».
—Τι λέει η ειδικός: Η χρήση τιμωρίας αντί της επιβράβευσης της θετικής συμπεριφοράς του παιδιού διαστρεβλώνουν την αυτό-εικόνα του.
—Παράδειγμα 2
—Τι λέει η μαμά ή ο μπαμπάς:
— «Πόσες φορές πρέπει να το πούμε, για να το καταλάβεις;»
—Τι νομίζει το παιδί:
—Αν δεν καταλαβαίνεις το μάθημα, τότε δεν είσαι έξυπνος/η. 
—Πες το σωστά: «Θα στο πω με διαφορετικό τρόπο, για να το καταλάβεις».
—Τι λέει η ειδικός: Εκφράστε την απογοήτευσή σας χωρίς να αποσύρετε την αγάπη σας. Μπορεί να διδάξετε, χωρίς να καταφεύγετε στην απόρριψη.
—Παράδειγμα 3
—Τι λέει η μαμά ή ο μπαμπάς:
—«Πάλι το ίδιο λάθος έκανες; Είσαι απρόσεχτος;»
—Τι νομίζει το παιδί:
—Αν συνέχεια κάνεις τα ίδια λάθη και δεν διορθώνεσαι, τότε σημαίνει πως είσαι όπως δεν θα έπρεπε να είσαι.
—Πες το σωστά: «Βλέπω ότι έγραψες σωστά τη λέξη ?κοιμάμαι?! Έκανες λάθος όμως το ?πηγαίνω??»
—Τι λέει η ειδικός: Η κριτική, πρέπει πάντα να κατευθύνεται μόνο στη συμπεριφορά του παιδιού, ποτέ στο ίδιο το παιδί. Το να κάνω λάθη εξάλλου είναι αναπόσπαστο κομμάτι της διαδικασίας της μάθησης.
—Παράδειγμα 4
—Τι λέει η μαμά ή ο μπαμπάς:
—«Πόσο σ? αγαπώ που μου φέρνεις τόσα άριστα!»
—Τι νομίζει το παιδί: 
—Αν δεν είσαι καλός μαθητής, τότε η μαμά δε θα σ? αγαπά τόσο πολύ.
—Πες το σωστά: «Μπράβο! Σου αξίζουν συγχαρητήρια!»
—Τι λέει η ειδικός: Δείξτε αγάπη συχνά στο παιδί σας όχι μόνο με λόγια αλλά και αγγίζοντάς το.  Όχι μόνο όταν σας φέρνει άριστα αλλά κι όταν έχει αποτύχει στο τεστ. Τα παιδιά που μεγαλώνουν χωρίς πολλά αγγίγματα κουβαλούν μέσα τους έναν βαθύ πόνο.
—Πρακτικά
?Πρακτικές συμβουλές 

Περικόψτε την τηλεόραση, τον μεγάλο παιδικό «λαοπλάνο». Κάνετε ένα πρόγραμμα για την τηλεόραση, για παράδειγμα, βλέπουμε μόνο μια ώρα την ημέρα και ποτέ μετά τις επτά.
?Έτσι, το παιδί θα ξέρει ότι έχει ένα πρόγραμμα να τηρήσει και θα είναι πιο εύκολο να του επιβληθείτε.
?
Διδάξτε στα παιδιά τον σκοπό της μελέτης, που είναι να εμπεδώνουμε ό,τι μάθαμε στο σχολείο. Τουλάχιστον θα καταλάβουν ότι δεν είναι κάτι που «μαγείρεψαν» οι μεγάλοι για να τους καταστρέφουν τα βράδια τους.
—
Μάθετέ τους, επίσης, την «πικρή» αλήθεια για κάθε δουλειά: αν δεν την κάνουμε σήμερα, θα την κάνουμε οπωσδήποτε αύριο, ίσως και διπλή. Κανένας ενήλικας δεν θα διανοήθηκε ποτέ να πει στον προϊστάμενο του ότι δεν έκανε τη δουλειά του, γιατί έβλεπε κινούμενα σχέδια  στη τηλεόραση.
—Τέλος
—Δε θα πρέπει να ξεχνάμε ότι η μάθηση αποτελεί ένα συναρπαστικό ταξίδι που οδηγεί στην ανακάλυψη νέων εμπειριών και στη γνωριμία τόσο με τον εαυτό μας όσο και με τους άλλους, και γι? αυτό τα παιδιά μας θα πρέπει να διδάσκονται πώς να σκέφτονται και όχι τι να σκέφτονται.
—